Μέρος 2: Μεθοδολογίες για μάθηση με βάση την τέχνη – συνέχεια

Η μέθοδος Design thinking είναι μια δημιουργική, πρακτική διαδικασία, με επίκεντρο τους χρήστες της. Με την χρήση αυτής της μεθόδου μπορούν να αναπτυχθούν καινοτόμες, ουσιαστικές και αποτελεσματικές λύσεις επιτρέποντας σε βάθος ανάλυση και πειραματισμό. Μπορείτε εύκολα να χρησιμοποιήσετε αυτή τη μέθοδο για να σχεδιάσετε ένα νέο προϊόν/υπηρεσία ή μια πολιτική που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των νέων. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της νεολαίας μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη μέθοδο για να αξιολογήσουν τις διάφορες δράσεις, αλλά και κατά πόσο αυτές συμβάλουν στην ευημερία των νέων.
Έχουμε προσδιορίσει έξι βήματα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε αυτή τη μέθοδο: α. Ενσυναίσθηση, β. Ορολογία, γ. Στοχασμός/Συλλογισμός, δ. Πρωτοτυπία, ε. Δοκιμή/Αξιολόγηση, στ. Εφαρμογή.

Ενσυναίσθηση: Σε αυτό το βήμα, οι άνθρωποι που εργάζονται για να προσφέρουν στα νέα άτομα επιδιώκουν να κατανοήσουν μέσω της ενσυναίσθησης τις ανάγκες των ατόμων. Χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους έρευνας, κάποιες εκ των οποίων είναι η εφαρμογή ερωτηματολογίων, η αναζήτηση συμβουλών από εμπειρογνώμονες, η οργάνωση ομάδων που να εστιάζουν στην επίλυση αυτών των προβληματισμών κ.λπ. Μπορούν επίσης να εμπλακούν άμεσα και να παρατηρήσουν τις δραστηριότητες των νέων ατόμων, προκειμένου να έχουν μια βαθύτερη και πιο προσωπική κατανόηση των ζητημάτων/ προβληματισμών τους.

Ορισμός: Με βάση τις πληροφορίες και τις παρατηρήσεις που έχουν συλλεχθεί, τα άτομα που εργάζονται στα θέματα της νεολαίας, πρέπει να οργανώσουν τα ευρήματά τους για να ορίσουν ποιο αποτελεί το βασικό ζήτημα. Σε αυτό το βήμα, είναι σημαντικό να διατυπώσετε το ζήτημα με τρόπο που να περιγράφει τι χρειάζονται τα νέα άτομα για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα και όχι τι θα πρέπει να κάνετε εσείς για να αντιμετωπίσετε τα προβλήματά τους. Για παράδειγμα, είναι λάθος να πείτε “Πρέπει να δημιουργήσουμε περισσότερους δημόσιους χώρους”. Αλλά θα πρέπει να πείτε “Τα νέα άτομα χρειάζονται περισσότερους δημόσιους χώρους”.

Στοχασμός/ Συλλογισμός: Σε αυτό το βήμα, αρχίζετε να δημιουργείτε ιδέες για την επίλυση του ζητήματος που τίθεται. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορα είδη τεχνικών για στοχασμό και σκέψης, ώστε να αναλύσετε το ζήτημα και να ορίσετε διαφορετικές ιδέες. Σε αυτό το σημείο, σημασία έχει κυρίως η ποσότητα, επομένως μη φοβάστε να σκεφτείτε έξω από τα λογικά πλαίσια! Στην πραγματικότητα, αυτό είναι το ζητούμενο. Το brainstorming είναι ο πιο τυπικός τρόπος για τη συλλογή πολλών και διαφορετικών ιδεών, αλλά υπάρχουν και καλλιτεχνικές μέθοδοι, όπως η χαρτογράφηση του νου (Mind Mapping) και το Sketchstorming. Μπορείτε να αναπτύξετε μια ιστορία που να απεικονίζει τα προβλήματα με σκοπό να παρουσιάσει τη δυναμική μιας κατάστασης. Επίσης, η μέθοδος Problem/Solution tree είναι πολύ γνωστή και χρήσιμη. Μπορείτε ακόμη να χρησιμοποιήσετε το παιχνίδι ρόλων για να ενσαρκώσετε διαφορετικά σενάρια και λύσεις. Και φυσικά, μπορείτε να ρωτήσετε απευθείας τα νέα άτομα για τις γνώμες τους και να λάβετε χρήσιμα σχόλια και ιδέες. Τέλος, μια πιο προκλητική προσέγγιση θα ήταν να αμφισβητήσετε τις πεποιθήσεις και τις υποθέσεις σχετικά με τα προβλήματα. Μια εύκολη τεχνική είναι να φανταστείτε εναλλακτικές λύσεις χρησιμοποιώντας την ερώτηση “τι θα γινόταν αν…”.

Πρωτοτυπία: Αυτό το βήμα αποσκοπεί στην εύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που έχει καθοριστεί από τα προηγούμενα βήματα. Πρόκειται για ένα πολύ πειραματικό και πρακτικό βήμα κατά το οποίο τα άτομα που εργάζονται στα θέματα της νεολαίας θα μπορούσαν να κατασκευάσουν πρωτότυπα των προτεινόμενων λύσεων. Η δημιουργικότητα και η φαντασία είναι σημαντικά στοιχεία για αυτό το βήμα. Τα άτομα που εργάζονται σε θέματα νεολαίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τεχνικές παιχνιδοποίησης, να κατασκευάσουν μοντέλα της παρέμβασής τους με αντικείμενα όπως τουβλάκια και να κάνουν κολάζ χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά από κομμάτια χαρτιού, ακόμα και υλικά που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί. Η ύπαρξη ενός τέτοιου αποτελέσματος ενδυναμώνει το όφελος των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία.

Δοκιμή/αξιολόγηση: Είναι απαραίτητο να γίνει κάποια δοκιμή για να αντιληφθείτε αν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή, να βελτιωθεί ή να απορριφθεί η λύση που έχει δοθεί με βάση την εμπειρία και τα σχόλια των νέων ατόμων. Τα άτομα που εργάζονται στα θέματα της νεολαίας μπορούν στη συνέχεια να προχωρήσουν σε περαιτέρω επαναλήψεις και να κάνουν τροποποιήσεις και βελτιώσεις για να αποκλείσουν εναλλακτικές λύσεις. Αυτό θα βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερα τη στάση των νέων ατόμων απέναντι στις διάφορες προτάσεις και τις ανάγκες τους. Αυτό το βήμα της δοκιμής και του πιθανού λάθους μπορεί να αποδειχθεί απελευθερωτικό, καθώς δεν υπάρχει σωστό ή λάθος και γι’ αυτό υπάρχει χώρος να γίνουν “λάθη” τα οποία θα αποτελέσουν πάτημα για να συνεχίσουν να γίνονται περαιτέρω βελτιώσεις. Ο τρόπος δοκιμής μπορεί επίσης να λάβει διάφορες μορφές. Εκτός από την πραγματική χρήση της πρωτότυπης λύσης, τα άτομα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν πιο δημιουργικές μεθόδους για να βιώσουν τα αποτελέσματα. Επίσης, η θεατρικότητα και ο αυτοσχεδιασμός μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία πολλαπλών σεναρίων, για να δοκιμάσουν τις υποθέσεις που έγιναν στην αρχή της σκέψης μιας πρότασης/ πλάνου και να αποκαλύψουν τις διαφορετικές συνέπειες και τον αντίκτυπο.

Εφαρμογή: Μετά την αξιολόγηση των πιθανών εναλλακτικών λύσεων και την πραγματοποίηση των σχετικών τροποποιήσεων, τα άτομα που εργάζονται στα θέματα της νεολαίας θα μπορούσαν να επιλέξουν να προτείνουν τις καλύτερες λύσεις για εφαρμογή και μελλοντική αναβάθμιση (upscaling), εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες.